ΠΑΥΛΟΠΕΤΡΙ ” ΜΙΑ ΚΡΥΜΕΝΗ ΠΟΛΗ”
Μία σπάνια προϊστορική πόλη της ηπειρωτικής Ελλάδας με οικιστικό σχέδιο (κτίσματα , δρόμους , πλατείες) , ανακαλύφθηκε και τοπογραφήθηκε από το Ινστιτούτο της Ωκεανογραφίας του Κέιμπριτζ το 1968 ,στο Παυλοπέτρι της Ελαφονήσου. Το 1967 ο Ν.C FLEMMING του ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ της Ωκεανογραφίας ανακάλυψε το βυθισμένο οικισμό της εποχής της εποχής του χαλκού στο Παυλοπέτρι και το επόμενο χρόνο η ομάδα υποβρύχιας εξερεύνησης του αποτελούμενη από 7 μέλη και υπό την καθοδήγηση του RC JONES οργάνωσε αποστολή με στόχο την εξερεύνηση της τοποθεσίας. Φυσικά οι Λαφονησιώτες και ειδικότερα οι ψαράδες γνώριζαν την ύπαρξη της βυθισμένης πόλης και πολλές φορές στα δίχτυα τους μπλέκονταν διάφορα αρχαία αντικείμενα.
“Η ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΒΥΘΙΣΜΕΝΗΣ ΠΟΛΗΣ”
Επτακόσια μέτρα Β.Α του Άγιου Σπυρίδωνα της Ελαφονήσου βρίσκεται το νησάκι Παυλοπέτρι από το οποίο έλαβε την ονομασία της ολόκληρη η περιοχή. Το νησάκι αυτό απέχει μόλις 200 μέτρα από την απέναντι ακτή της πούντας μίας από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες παραλίες της νότιας Πελοποννήσου. Στο θαλάσσιο χώρο που περικλείεται μεταξύ του Παυλοπετρίου της απέναντι ακτής και του πολύ μικρού νησιού που βρίσκεται Β.Α από το Παυλοπέτρι (απέναντι από το κανάλι και νεκροταφείο) βρίσκεται βυθισμένη η προϊστορική πόλη της Ελαφονήσου. Ο κύριος όγκος της πόλης βρίσκεται 200 μέτρα Ν.Δ της νησίδας που είναι απέναντι από τις ακτές τις πούντας σε βάθος 2-3 μέτρων. Τα ορατά κτίσματα καλύπτουν μια υποβρύχια περιοχή 300μ επί 100μ περίπου και ξεκινούν 50μ από την ακτή, ενώ η αρχική έκταση του οικισμού ήταν ακόμη μεγαλύτερη διότι προς την ξηρά συναντά την άμμο , ενώ στην αντίθετη κατεύθυνση ο βυθός αυξάνει απότομα και τα ερείπια γίνονται μία μάζα χαλασμάτων. Η βυθισμένη πόλη, της εποχής του χαλκού , βρίσκεται ανάμεσα σε δύο ρηχά υψώματα, καλύπτεται από πολλούς λίθους που ίσως είναι χαλάσματα των περασμένων κτημάτων και καθιστά δύσκολη τη διάκριση των τοίχων οι οποίοι όμως σώζονται στη σειρά θεμελίωσης των κτηρίων. Η ανατολική άκρη του οικισμού δεν μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί διότι το βάθος των νερών αυξάνει και τα ερείπια αραιώνουν στην άμμο , ενώ η δυτική άκρη της τοποθεσίας φαίνεται γνήσιο σύνορο του οικισμού διότι πέρα από αυτή η θάλασσα γίνεται πολύ βαθύτερη. Ο οικισμός ίσως εκτείνονταν πάνω από δέκα εκτάρια ή τουλάχιστον δύο και περισσότερες φορές από ότι διασώζεται σήμερα Το αρχαίο σύνορο του οικισμού όμως δεν πρέπει να ξεπερνούσε το σημερινό νησί Παυλοπέτρι διότι η θάλασσα εκεί είναι πολύ βαθύτερη.
